Signalen

“Wat mij terugbracht naar de kerk, nadat ik ervan was weggevlucht, waren geen goede koffie of skinny jeans. Het waren de sacramenten”. Aan het woord is Rachel Held Evans, een jonge Amerikaanse vrouw die eerst de kerk verliet en er vervolgens weer naar terugkeerde. Zij liet zich niet teruglokken door beleidsplannen of missionaire projecten, zij kwam terug voor iets wat ze in de wijde wereld niet kon vinden: genade. Daarmee nam ze een grote gok die rationeel moeilijk uit te leggen was. Held Evans: ‘Ik realiseer me dat ik het mis kan hebben. Maar het verhaal van Jezus is het risico waard om het mis te hebben.’ U zult al gemerkt hebben dat ik schrijf over haar in de verleden tijd. Held Evans overleed afgelopen week op 37-jarige leeftijd aan de gevolgen van een infectie.

37 jaar werd ook de zangeres van Sela, Kinga Bán. Zij overleed aan de gevolgen van borstkanker. Zelfs de NOS kreeg door dat er iets van enige importantie gebeurd was in de christelijke wereld en plaatste er twee artikelen over op hun website. Al sinds 2012 had Bán kanker, maar de ziekte was lange tijd relatief onder de duim te houden. In die tijd trad ze op, schreef nieuwe liederen en bleek bovendien rotsvast in haar geloofsvertrouwen. Daar was niks zweverigs of wereldmijdends aan. Staatssecretaris Paul Blokhuis, die zelf op tragische wijze zijn 18-jarige dochter verloor, plaatste op de condoleancepagina dit: “Wat een enorme erfenis laat jij voor ons allemaal achter. Voor de manier waarop je voor iedereen een voorbeeld bent in je sterke geloofsvertrouwen”.

Ouder (90), maar daarom niet per se minder tragisch, werd Jean Vanier, de oprichter van de wereldwijde Ark-gemeenschappen. Daar leven verstandelijk gehandicapten samen met assistenten, vierentwintig uur per dag, jaar in, jaar uit. Henri Nouwen, succesvol hoogleraar in de VS, gaf zijn carrière op om zich bij de gemeenschappen van Vanier aan te sluiten. Door mensen met een beperking te verzorgen leerde hij veel over zichzelf, zei Vanier ooit. Hij zag de Arkgemeenschappen niet als oplossing van alles, maar als signaal dat een samenleving pas echt beschaafd is als zij zwakkeren met respect behandelt. In 2015 kreeg Jean Vanier de prestigieuze Templeton Prijs, die wordt gezien als de religieuze tegenhanger van de Nobelprijs. Bij die gelegenheid constateerde hij met de tevredenheid dat we steeds meer ontdekken dat mensen met een beperking ‘een rijkdom aan menselijke kwaliteiten hebben die de harten kunnen veranderen van diegenen die gevangen zitten in de cultuur van winnen en van macht’.

Vooral met de dood van Held Evans en Kinga Bán had ik, gezien hun leeftijd (ik ben even oud), wat problemen. Want wat is het nut als mensen die voor God zó van waarde kunnen zijn zó vroeg moeten sterven? Maar dat is wellicht verkeerd gedacht. Ieder mens is immers voor God van waarde, hoe oud of jong ze ook mogen zijn. Maar toch, verdrietig blijft het wel.