Ik mis het avondmaal (niet)
Als je mensen vraagt wat ze het meest missen, nu ze niet ‘gewoon’ naar de kerk kunnen komen, hoor je vaak dezelfde antwoorden. Het samen zingen, zeggen mensen. En de koffie na afloop, want daar beleef je de gemeenschap met elkaar (bron: ND). Dat de preek niet genoemd wordt, trek ik mij niet aan: die kunt u thuis ook beluisteren! Maar dat het vieren van het Heilig Avondmaal zelden genoemd wordt, is zorgelijk. Een zwakke plek in het protestantisme, noemde een collega van mij dat gebrek aan gemis.
Het avondmaal is het hart van de gemeente! Wonderlijk dat het ons niet lukt dat zo te beleven. Jezus zelf heeft ons de maaltijd als opdracht meegegeven: doe dit tot mijn gedachtenis. En met die opdracht verbond hij ons aan elkaar, als zijn gemeente. Nergens zijn we zo met elkaar verbonden, als op het moment dat we brood en wijn delen. Prof. Zorgdrager verwoordde het eens zo: “De maaltijd van breken en delen, waar ieder eerst ontvangt voordat hij/zij geven kan, en eerst in feilen en falen wordt aanvaard”.
Ik kan mij nog wel herinneren hoe speciaal het was om na je belijdenis voor de eerste keer aan tafel te gaan. Beide elementen zijn weggevallen, meedoen mag ook zonder belijdenis en we gaan niet meer aan tafel. Maar of dat de glans heeft weg gehaald? Is er bij ons een stuk verlegenheid, waardoor we eigenlijk met dat hele idee van gemeenschap niet goed raad weten, en die eerder beleven bij de koffie dan bij het avondmaal. Of is het verlegenheid met de woorden van Jezus die ons op het hart bindt: bij mijn dood begint het, bij mijn overgave uit liefde, ontstaat nieuw leven.
Avondmaal is een ‘heilig’ moment. Er vindt iets plaats wat nergens anders plaats vindt. Daar worden wij wat ongemakkelijk van. Wij geven het brood aan de mens naast ons en die geeft het aan de man die wij niet uit kunnen staan, en hij aan de vrouw, die zó anders gelooft dan wij, dat we ons wel eens afvragen wat ze hier eigenlijk doet in onze kerk. En toch zijn we één door Christus. En één met Hem, want Hij schrikt er niet voor terug met ons in verbinding te treden, zo menselijk als we zijn.
Als we door de huidige crisis langzaam maar zeker gaan beseffen dat we niet zonder het avondmaal kunnen, dan zou dat winst zijn. Sommige kerken vieren de maaltijd daarom nu niet: zo willen ze de pijn daarover bewust ervaren. Bij ons proberen de diakenen toch een vorm te vinden waarin met de aanwezigen avondmaal gevierd kan worden. Viert thuis met de gemeente mee, en stel u zelf ze vraag: vind ik het erg dat ik er niet bij kan zijn. Mis ik het avondmaal?
AMvdW