Het kabinet wil dat we tijdig praten over doodgaan. Want praten over het levenseinde maakt sterven minder eenzaam en minder pijnlijk, zo is de gedachte. Een nieuwe overheidscampagne moet het gesprek daarover met familie en vrienden op gang brengen. “Zodat u deze periode zo goed mogelijk beleeft en nog kunt doen wat u belangrijk vindt”, aldus de campagne die als motto heeft: ‘Ik heb te horen gekregen dat ik doodga, maar tot die tijd leef ik”.
Vaak is er een onwil om het over de laatste levensfase te hebben, ook bij partners, kinderen en familieleden. Praktische zaken (zoals de muziek bij hun uitvaart en hoe het financieel na hun dood verder moet): dat lukt nog wel. Maar waar het leven om draait? Wat of wie belangrijk was voor hen? Of wat men verwacht van een leven na de dood? Ik zie om me heen dat mensen daar moeite mee hebben.
De christelijke geloofstraditie neemt het sterven al eeuwen serieus. In de middeleeuwen had je binnen de kerk al de zogenaamde ars moriendi: de kunst van het sterven. En ook de Bijbel geeft taal en uitdrukking aan angst, rouw en toch ook hoop als het gaat om lijden en doodgaan. Nu zijn we de laatste decennia in grote mate niet alleen het geloof maar ook het gelovige taalveld rondom sterven uit het zicht verloren. Dat is jammer. Want Bijbelverhalen, psalmen, schilderijen, muziekstukken en rituelen zijn wel degelijk van waarde om de grootheid en onoverkomelijkheid van je eigen sterven te dragen. Het zou kerken sieren als ze op dit punt naar buiten treden met de schatten die ze op dit vlak bezitten.
Moet je dan maar klakkeloos geloven in Jezus, oordeel, hemel en hel? Niet noodzakelijk, maar het tegendeel is ook niet waar: dat ieder mens zijn of haar eigen unieke stervensverhaal moet vormgeven en (nog moeilijker) dit delen met je naasten. Je leeft het leven niet alleen, maar bent altijd onderdeel van een groter geheel: God, familie, vrienden. Waarom zou dat met het sterven anders moeten zijn? Laat je dragen: door je geloof, je hoop, door mensen die je zijn voorgegaan, door alles dat troost kan bieden.
SM